1. قاعده طرح دعوا در محل اقامت خوانده از اصول جهانی دادرسی مدنی است. چه اینکه این اصل در اکثر کشورها حاکم است.

2. مطابق اصل صلاحیت محل اقامت خوانده برای طرح دعوا، خواهان می بایست دعوایش را در محل اقامت خوانده طرح کند تا از این جهت دچار رنج و مشقت نگردد.

3. از جمله استثنائات وارد بر این اصل و قاعده کلی دعاوی مربوط به حقوق خانواده می باشد به عبارتی  قانونگذار در راستای حمایت از زنان برخلاف آنچه گذشت محل اقامت خواهان (زن) را نیز برای طرح دعوا علیه زوج صالح در نظر گرفته است.

بنابراین در دعاوي و امور خانوادگي مربوط به زوجين، در راستای تحقق حقوق زنان، زوجه مي تواند در دادگاه محل اقامت خوانده يا محل سکونت خود اقامه دعوي کند مگر در موردي که خواسته، مطالبه مهريه غيرمنقول باشد.

در جمع ماده مذکور با تبصره ماده 8 قانون حمایت خانواده باید بیان داشت، منظور از تبصره ماده 8 قانون حمایت خانواده این است که چنانچه خواهان خوانده را مجهول المکان معرفی نماید برای تحقیق در مورد صحت ادعای خواهان به وی (زوجه) تکلیف شده او نیز آخرین اقامتگاه خوانده را مشخص نماید تا چنانچه پس از تحقیقات اگر خوانده در همان محل باشد اوراق قضائی به آن محل ارسال در غیر این صورت از طریق انتشار آگهی در روزنامه از خوانده دعوت به عمل آید.

در حالی که در مورد ماده 12 اقامتگاه زوجین مشخص است در این صورت به زوجه اختیار داده شده است در محل اقامت خوانده و یا سکونت خود اقامه دعوی نماید و در مواردی که دعوا مربوط به مطالبه مهریه باشد و مهریه نیز مال غیر منقول باشد در محل استقرار مال غیر منقول اقامه دعوی شود.

4. امتیاز مقرر برای زوجه صرفاً در خصوص دعاوی و امور خانوادگی است. 

5. در صورتی‌که پدر به هر دلیلی از عمل به تکلیف قانونی خود جهت اخذ شناسنامه فرزند یا فرزندان خود امتناع نماید و اقدامی ننماید، امکان الزام اداره ثبت احوال با درخواست مادر به صدور شناسنامه، برای فرزندان با نام خانوادگی مادر هست.

یاسر میرزاجعفری– برگرفته از کتاب حقوق زنان در نظم حقوقی کنونی