مطابق استعلام صورت گرفته از اداره کل حقوقی قوه قضائیه، در صورتی که در سند نکاحیه مهریه عندالاستطاعه قید شده است، آیا امکان جلب و همچنین ممنوعُ الخروجی فرد وجود دارد؟

آیا زن در مهریه عندالاستطاعه حق حبس دارد؟

در صورتی که داشتن مال و به اندازه مهریه براي دادگاه مسجل باشد، آیا امکان استفاده از حق حبس وجود دارد و آیا در مهریه عندالاستطاعه امکان اعسار و تقسیط است؟

آیا در صورت نپرداختن اقساط دادگاه، صدور حکم جلب امکانپذیر است؟

اولاً، در صورتی که حکم به پرداخت مهریه از سوي دادگاه صادر شده باشد، ذکر عندالاستطاعه بودن مهریه در سند نکاحیه تأثیري در اجراي حکم قطعی دادگاه و ضمانت اجراي مربوط به اجراي آن، از جمله اعمال مفاد مواد 3 و 23 قانون نحوه اجراي محکومیتهاي مالی مصوب 1394 ندارد؛ البته در صورت طرح دعواي اعسار، مفاد ماده 7 قانون یادشده باید لحاظ شود.

ثانیاً، مستفاد از مواد 1085 و 1102 قانون مدنی آن است که حق حبس زوجه مقید به آن است که مهریه زوجه در زمان عقد حال باشد؛ از سوي دیگر قید «عندالاستطاعه» ظهور در آن دارد که زوج در زمان عقد قادر به پرداخت مهریه نبوده و پرداخت مهریه را موکول به زمان استطاعت نموده است.

با این حال چنانچه زوجه ثابت کند که زوج در زمان عقد نسبت به پرداخت تمام یا جزئی از مهریه استطاعت داشته است، حسب مورد حق حبس وي نسبت به تمام یا بخشی از مهریه به قوت خود باقی است.

ثالثاً، در خصوص آراء قضایی، رفع ابهام از رأي بر عهده دادگاه صادرکننده است و چنانچه پرداخت مهریه در ابتدا با لحاظ شرایط مالی زوج و قید عندالاستطاعه به صورت اقساطی تعیین شده باشد و یا متعاقب درخواست محکوم علیه، دادگاه محکومبه را تقسیط کرده باشد برابر نظر دادگاه مربوط اقدام می شود.
رابعاً، دیگر پرسشهاي مطرح شده با توجه به پاسخ بندهاي فوق منتفی است.

نظریه مشورتی شماره 7/98/1432، مورخ 1398/11/28، اداره کل حقوقی قوه قضائیه