به گزارش استیناف– آدم با شعور کاری را که هیچ مصلحتی در آن نیست نمی کند، عقل حکم می کند که بی خودی نباید آدم جانش را و زندگیش را به باد دهد… مردم عادت کرده اند که این پند و اندرزهای ذلت آور و پست را فقط معقول بشمارند، آره معقول است اما معقول عقل اسیر، عقل نکبت و ذلیل، عقل دشمن حقیقت، نوکر مصلحت، فایده اش چیست که آدم باغچه ای را گل بکارد؟

ده شاهی تخم تره، ده شاهی تخم هویج، ده شاهی شنبلیله و گشنیز و تربچه و پیازچه و جعفری، بپاش، راحت، بی زحمت، بی دردسر، خودش سبز می شود، دیگه لازم نیست هر روز بری سبزی از بازار بخری، صد تومان پیشی، واقعاً چقدر «بی عقل» اند که سبزی برای خوردن نمی کارند، گل برای دیده می پرورند!

« فایده » اش چیست؟ آن همه زحمت و گرفتاری و هول هراس آخرش چی؟

گل! گل نون می شود یا آب؟

آدم عاقل کسی است که درخت گل ابریشم را از تو خانه اش می کند و به جاش درخت زردآلو می کارت یا توت. فصلش که رسید می فهمند، این چادر را می گیرد زیر و درست می تکاند و گُر گُر باران توت می ریزد، زردآلو می ریزد، می خورند حظ می کنند، عوضش غذا هم نمی خورند، هم میوه است و هم خوراک و هم پول، هم تازه اش را می خورند، هم کشته می کنند، هم مربا، هم هسته اش بدرد می خورد.

بله « به درد» می خورد، وقتی این ها گرم خوردن اند غرق کیف او بابای بی عقل باید واسته سماق بمکد و خشک و خالی به گل های ابریشمش نگاه کنه! گل به چه درد می خورد؟

ترب به « درد» می خورد، بی عقلی این است که هر چه احمقانه و پست است معقول بدانیم، واقعاً عقل فقط همین جور «درد» ها را می فهمد؟ عقل فقط وسوسه های غریزه و احتیاط های ترسو و مصلحت های کاسبکارانه و فایده ها و دردهای تاجرانه است؟

پس هر که انسان تر است و عالی تر بی عقل تر است. عقلی که مصلحت را تشخیص می دهد عقل موشی است « خانه ها سازد همه در زیر خاک»! علم این عقل « علم آخور» است. پس حقیقت را، زیبایی را و مطلق را چه نیرویی می شناسد؟ عقل، اما عقل آزاد، عقل شجاع، عقل رها از پسند عوام و درد و فایده و لذت انعام ، عقل سپید، عقل روشن!

برگرفته از کتاب گفتگوهای تنهایی- معلم شهید دکتر علی شریعتی