معاون جرم کسی است که بدون آنکه خودش در عملیات اجرایی جرم مُنتَسَب به مباشر دخالت داشته باشد با رفتار خود عمداً وقوع جرم را تسهیل کرده یا مباشر را تحریک یا تطمیع یا تهدید یا ترغیب کرده یا با فریب یا سوء استفاده از قدرت موجب وقوع جرم گردد. یا وسایل ارتکاب جرم را بسازد یا تهیه کند یا طریق ارتکاب جرم را ارایه دهد.
شرایط تحقق معاونت در جرم
برای تحقق معاونت در جرم طبق تبصره ماده 126 قانون مجازات اسلامی وحدت قصد یا اِقتِران زمانی بین رفتار معاون و مرتکب جرم شرط است و چنانچه فاعل اصلی جرم، جرمی شدیدتر از آنچه مقصود معاون بوده است مرتکب شود معاون به مجازات معاونت در جرم خفیف تر محکوم می شود.
نکته آن که معاونت در جرم در جرایم عمدی متصور است بنابراین اگر شخصی از روی سهل انگاری ارتکاب جرم را تسهیل کند معاون جرم محسوب نمی شود.
همچنین معاون وقتی مستوجب مجازات است که فاعل اصلی مرتکب جرمی شود و یا شروع به اجرا آن نماید. پیرو این نکته باید بیان داشت، تحریک به خودکشی از طریق سامانه های رایانه ای جرم انگاری شده است.
لکن استثنائا اگر فردی به دایر کردن قمارخانه کمک کرده باشد معاون جرم محسوب اما به مجازات مباشر محکوم خواهد شد.
از طرف دیگر باید بیان داشت، شروع به معاونت قابل مجازات نمی باشد. همچنین مطابق نظریه مشورتی اداره حقوقی قوه قضاییه، با توجه به بند ت ماده 127 قانون مجازات هرگاه فردی در جرایم تعزیری درجه هشت معاونت نماید به نظر می رسد که با توجه به اصل قانونی بودن جرایم و مجازات ها در خصوص معاونین جرایم تعزیری درجه هشت قانونگذار درجه پایین تری از درجه هشت پیش بینی نکرده فلذا اینکه چه مجازاتی باید تعیین شود موضوعیت ندارد و منتفی است.
