برابر ماده ۴۴۸ قانون مجازات اسلامی، دیه مقدر، مال معینی است که در شرع مقدس به سبب جنایت غیرعمدی بر نفس، عضو یا منفعت، یا جنایت عمدی در مواردی که به هر جهتی قصاص ندارد، مقرر شده است.

همچنین مطابق ماده ۴۵۰ همان قانون، در جنایت شبه عمدی، خطای محض و جنایت عمدی که قصاص در آن جایز یا ممکن نیست، در صورت درخواست مجنیٌ علیه یا ولی دم دیه پرداخت می شود مگر به نحو دیگری مصالحه شود.

دیه، حسب مورد حق شخصی مجنیٌ علیه یا ولی دم او می باشد. از طرف دیگر، ذمه مرتکب جز با پرداخت دیه، مصالحه، ابراء و تهاتر، بری نمی گردد.

اما چنانچه آسیبی به بینی وارد گردد بسته به نوع آن حسب مورد دیه متفاوت خواهد بود.

– قطع کردن و یا از بین بردن تمام بینی یا نرم های که پایین استخوان بینی است دیه کامل دارد.

– از بین بردن تمام نرمه با تمام یا مقداری از استخوان بینی درصورتی که در یک دفعه باشد، موجب دیه کامل است.

لکن اگر نرمه بینی در یک دفعه و تمام یا مقداری از استخوان بینی در دفعه دیگر از بین برود، برای نرمه دیه کامل و برای استخوان، اَرش تعیین می شود.

دیه شکستگی استخوان بینی

– شکستن استخوان بینی در صورتی که موجب فساد بینی و از بین رفتن آن شود، دیه کامل دارد.

چنانچه بدون عیب و نقص اصلاح شود موجب یک دهم دیه کامل و اگر با عیب و نقص بهبود پیدا کند، موجب اَرش است.

– در کج شدن بینی یا شکستن استخوان بینی که منجر به فساد آن نشود، اَرش ثابت می شود.

– از بین بردن هریک از پره های بینی یا پرده میان دو سوراخ، موجب یک سوم دیه کامل است.

دیه فلج کردن بینی

– فلج کردن بینی، موجب دو سوم دیه کامل و از بین بردن بینی فلج، موجب یک سوم دیه کامل است.

– سوراخ کردن هر دو طرف بینی و پرده فاصل میان آن، خواه با پارگی همراه باشد خواه نباشد، در صورتی که باعث از بین رفتن بینی یا نوک آن نشود، موجب یک سوم دیه کامل است.

لکن در صورت بهبودی، موجب یک پنجم دیه کامل است.

دیه سوراخ کردن بینی

– دیه سوراخ کردن یک طرف بینی در صورتی که بهبود نیابد یک نهم دیه کامل و در صورتی که بهبود یابد، یک بیستم دیه کامل است.

دیه سوراخ کردن یک طرف بینی با پرده وسط آن در صورتی که بهبود نیابد دو نهم دیه کامل و درصورتی که بهبود یابد، یک پانزدهم دیه کامل است.

– دیه پاره کردن بینی درصورتی که سبب از بین رفتن بینی یا نوک آن نشود، یک سوم دیه کامل و اگر بهبود یابد یک دهم دیه کامل است.

– دیه از بین بردن نوک بینی که محل چکیدن خون است، نصف دیه کامل می باشد.

محمد امین پاکرو– کارشناس ارشد حقوق جزا و جرم شناسی- در ارتباط با کتاب حقوق زنان در نظم حقوقی کنونی