مطابق ماده ۱۰۸۵ قانون مدنی:

زن می تواند تا مهر به او تسلیم نشده از ایفای وظایفی که در مقابل شوهر دارد امتناع نماید مشروط بر ایتکه مهر او حال باشد و این امتناع مسقط حق نفقه نخواهد بود.
حق حبس زوجه به بیان ساده یعنی زن می تواند تا وقتی که تمام مهریه پرداخت نشده از وظایفی که نسبت به شوهر دارد خودداری نماید.

از جمله وظایف وی موارد زیر می باشد:
_ حسن معاشرت ( که البته این امر وظیفه زن و مرد می باشد)

_ زندگی در محل مد نظر شوهر و در دسترس بودن از نظر تمتعات جنسی شوهر.
نکته آنکه منظور از مهر حال همان مهریه عندالمطالبه است و چناچه مهر به صورت عند الاستطاعه یا موجل
باشد زن از حق حبس برخوردار نخواهد بود.
اما باید بیان داشت، حق حبس از حقوق مختص به زوجه است و زوج از چنین حقی برخوردار نیست.

از طرف دیگر توجه شود باید توجه شود مستند به رای وحدت رویه شماره ۷۰۸ مورخ ۲۲/۵/-۱۳۸۷، تقسیط مهر و دادن مهلت عادله به مرد از سوی دادگاه، مسقط حق حبس زوجه نمی باشد.

فلذا حق حبس وی تا دریافت کامل مهر او باقی خواهد ماند.
چرا که حکم به تقسیط مهریه از سوی دادگاه مبتنی بر رضایت زوجه نبوده است و حق او در خصوص حق حبس را مخدوش و حاکمیت اراده وی را متزلزل نمی سازد.
نکته دیگر آن است که با توجه به رای وحدت رویه ۷۱۸ مورخ ۱۳/۲/۱۳۹۰ هیات عمومی دیوان عالی کشور:

چنین استنباط می شود که اگر زن بدون داشتن رابطه جنسی از شوهر تمکین عام کرده باشد و به طور مثال در منزل او شروع به زندگی کرده باشد دیگر امکان استناد به حق حبس نخواهد داشت.

البته در این خصوص نظر مشهور فقها خلاف این نظر است و حق حبس مبتنی بر نزدیکی است و اگر زن با اختیار به نزدیکی با شوهر رضایت دهد حق حبس وی ساقط می شود و زندگی در محل مورد نظر شوهر موجب اسقاط حق حبس او نمی شود و حق حبس جنبه حمایتی از زنان را دارد .
همچنین طبق ماده ۱۰۸۷ قانون مدنی اگر زن قبل از اخد مهر به اختیار خود با ایفای وظایفی که در مقابل شوهر دارد قیام نماید دیگر از حق حبس برخوردار نخواهد بود.

مع ذلک حقی که برای مطالبه مهر دارد ساقط نخواهد شد.

از این ماده استنباط می شود در صورتی که زن مکره به تمکین شده باشد، این تمکین موجب سقوط حق حبس وی نخواهد شد.

در اینصورت حق حبس وی پابرجاست، به دلیل آنکه به اختیار خود تمکین نکرده است.

محمد امین پاکرو