U

مجازات نشر اکاذیب
اگر شخصی در خصوص ویروس کرونا شایعه پراکنی کند و مطالب غیر واقعی را از طریق فضای مجازی انتشار دهد به طوری که به قصد تشویش اذهان عمومی باشد مرتکب جرم نشر اکاذیب رایانه ای شده است. 
مطابق ماده ۶۹٨ کتاب پنجم قانون مجازات اسلامی:
هر کس به قصد اضرار به غیر یا تشویش اذهان عمومی یا مقامات رسمی به وسیله نامه یا شکواییه یا مراسلات یا عرایض یا گزارش یا توزیع هر گونه اوراق چاپی یا خطی با امضاء یا بدون امضاء اکاذیبی را اظهار نماید یا با همان مقاصد اَعمالی را برخلاف حقیقت راساً یا به عنوان نقل قول به شخص حقیقی یا حقوقی یا مقامات رسمی تصریحاً یا تلویحاً نسبت دهد اعم از اینکه از طریق مزبور به نحوی از انحاء ضرر مادی یا معنوی به‌ غیر وارد شود یا نه علاوه بر اعاده حیثیت در صورت امکان، باید به حبس از دو ماه تا دو سال و یا شلاق تا (۷۴) ضربه محکوم شود.
نکته  قابل ذکر این است که این جرم مقید به وسیله می باشد.
به عبارت دیگر، وسیله مزبور از حیث نوع مکتوب بوده و لذا ماده مزبور منصرف از بیان شفاهی است.
طبق ماده ۱۰۴ قانون مجازات اسلامی:
جرم نشر اکاذیب جرم قابل گذشت بوده و با گذشت شاکی خصوصی قرار موقوفی تعقیب صادر خواهد شد.
  • اظهار جرم نشر اکاذیب جرم مطلق بوده و تحقق آن موکول به وقوع نتیجه ضرر یا تشویش نمی باشد.
  • استفاده مقنن از واژه قصد در صدر ماده مذکور موید عمدی بودن مصادیق اظهار جرم نشر اکاذیب و انتساب اعمال خلاف حقیقت به دیگران است.
  • صرف کذب بودن اظهار حتی اگر به قصد اضرار باشد کافی نیست بلکه جرم نشر اکاذیب اظهار شده باید قابلیت اضرار یا تشویش اذهان عمومی را داشته باشد. در جرم اظهار اکاذیب طرف می تواند غیر عموم یا مقام رسمی باشد.

نشر اکاذیب از طریق رایانه

در مقابل جرم نشر اکاذیب رایانه ای هم توسط قانونگذار جرم انگاری شده است.
به موجب ماده 746 فصل سی ام کتاب پنجم قانون مجازات اسلامی:
هرکس به قصد اضرار به غیر یا تشویش اذهان عمومی یا مقامات رسمی به وسیله سیستم رایانه یا مخابراتی اکاذیبی را منتشر کند یا در دسترس دیگران قرار دهد یا با همان مقاصد اعمالی را بر خلاف حقیقت راساً یا به عنوان نقل قول به شخص حقیقی یا حقوقی یا مقام های رسمی به طور صریح یا تلویحی نسبت دهد اعم از اینکه از طریق یاد شده به نحوی از انحا ضرر مادی یا معنوی به دیگری وارد شود یا نشود افزون بر اعاده حیثیت به حبس از ۹۱ روز تا دو سال یا جزای نقدی از ٥ میلیون ریال تا ۴۰ میلیون ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد.
در این خصوص باید بیان داشت:
  • بر خلاف جرم تهمت و افترا لازم نیست که مطلب کذب نسبت داده شده مضمون مجرمانه داشته باشد بلکه همین که مطالب غیر واقعی باشد برای تحقق عنوان مجرمانه کفایت می کند.                                                                                                                                                                            برای مثال اگر شخصی در خصوص ویروس کرونا شایعه پراکنی کند و مطالب غیر واقعی را از طریق فضای مجازی انتشار دهد به طوری که به قصد تشویش اذهان عمومی باشد مرتکب جرم نشر اکاذیب رایانه ای شده است.
  • لازم نیست که ناشر اکاذیب یا نسبت دهنده اَعمال خلاف واقع شخصاً آنها را تولید کرده باشد، بلکه اقدام به ارایه مطالب کذب به نقل ار دیگران هم برای تحقق جرم کفایت می کند.
  • جرم نشر اکاذیب هم نسبت به شخص حقیقی هم نسبت به شخص حقوقی امکان پذیر است.                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                         محمد امین پاکرو_ کارشناس ارشد حقوق جزا و جرم شناسی
نرخ دیه سال 1402

نرخ دیه سال 1402

با ابلاغ رئیس قوه قضائیه نرخ دیه سال ۱۴۰۲ اعلام شد.

تفاوت عبارت متهمِ فاقد پیشینه کیفری با متهم فاقد پیشینه موثر کیفری

تفاوت عبارت متهمِ فاقد پیشینه کیفری با متهم فاقد پیشینه موثر کیفری

متهمِ فاقد پیشینه کیفری است با متهم فاقد پیشینه موثر کیفری است، عباراتی اند که در گواهی عدم سوء پیشینه با آنها روبرو می شویم. درحالیکه شاید در وهله اول به نظر برسد هیچ تمایزی میان این دو عبارت وجود ندارد.