رییس قوه قضاییه از سامانه نوبت دهی به عنوان طرحی یاد کرد که در افزایش میزان رضایت مردم نقش دارد و به سامانه نظرسنجی که ارباب رجوع نظر خود را اعلام می‌کند و قاضی و کارمند در جریان این نظرسنجی قرار می‌گیرد، اشاره کرد و گفت: این موضوع می‌تواند به ارتقاء رضایتمندی مردم و توجه به کرامت انسان کمک کند. 

آیت الله رییسی ادامه داد: اگرچه بخشنامه‌ کرامت سال گذشته ابلاغ شده است، ولی باید سازوکار این بخشنامه ایجاد می‌شد که مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضاییه سامانه آن را ایجاد کرد. این سامانه می‌تواند فرایند سنجش را در مورد بخشنامه کرامت عملیاتی و اجرایی کند.

وی با اشاره به راه اندازی سامانه صدور گواهی عدم سوءپیشینه افزود: این موضوع از مسائلی بود که مردم را رنج می‌داد و پاسخ به آن تقریبا ده روز معطلی داشت؛

ولی راه اندازی این سامانه و به روزرسانی استعلام عدم سوءپیشینه، حتما در جهت فضای کسب و کار در کشور و رضایت مردم تاثیر دارد.

رییس قوه قضاییه در مورد سامانه استعلام از بیمه‌ها و بانک‌ها گفت: قضات بر این اساس می‌توانند به لحظه به بانک های اطلاعاتی مختلف دسترسی داشته باشند و این مقدمه شکل گرفتن دولت الکترونیک است.

آیت الله رییسی دولت الکترونیک را از ضرورت‌های جدی کشور عنوان کرد که می‌طلبد همه بخشهایی که به اطلاعات دسترسی دارند، به هم مرتبط شوند و همکاری و همراهی بیشتری با هم داشته باشند و تبادل اطلاعات بین بخش ها صورت گیرد تا در عمل دولت الکترونیک شکل گیرد.

وی تاکید کرد: استعلام از بانک‌ها و بیمه‌ها می تواند دسترسی به اطلاعات را برای قاضی تسهیل کند و تصمیم گیری را سهل نماید.

رییس قوه قضاییه با اشاره به سامانه‌های خودکاربری وکلا و نمایندگان حقوقی و کارشناسان رسمی گفت: این اقدام می تواند کارها را آسان و تسهیل کند.

آیت الله رییسی با تاکید بر اینکه قانون، دادرسی الکترونیک را به رسمیت شناخته است، بیان داشت: دادرسی الکترونیک نوعی از دادرسی است که قانونگذار آن را پذیرفته است.

وی یادآور شد: کرونا می‌توانست به عنوان یک تهدید برای تاخیر در کارها تلقی شود؛ ولی مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضاییه این تهدید را با گسترش دادرسی های الکترونیک به یک فرصت تبدیل کرد.

وی با اشاره به برگزاری بیش از هزار مورد دادرسی الکترونیک در استان‌ها اظهار کرد: این اقدام گام بسیار موثری در جهت گسترش دادرسی های الکترونیک است؛ به نحوی که بتوان رفت و آمد را کمتر کرد و نفع را بالا برد.

رییس قوه قضاییه با ابراز امیدواری نسبت به افزایش روزافزون دادرسی الکترونیک، استفاده از فناوری برای رسیدگی به پرونده ها حتی در استان‌های محروم را اقدامی پسندیده دانست و بیان داشت: این موضوع به بروزرسانی پرونده ها و افزایش رضایتمندی مردم و عمل به قانون کمک می‌کند.

آیت الله رییسی با اشاره به راه اندازی صددرصد سامانه هایی که در امر مبارزه با قاچاق کالا بر عهده قوه قضاییه است، گفت: مطابق آمارهای ارائه شده، قوه قضاییه در بین دستگاه های کشور صد در صد تعهداتش را در این زمینه انجام داده و سامانه های مورد نیاز در قوه قضاییه راه اندازی شده است تا در ارتباط با سامانه های دستگاه های دیگر، نقش بسزایی در مبارزه با قاچاق کالا داشته باشد.

وی خاطرنشان کرد: در این سال که یکی از اولویت های قوه قضاییه توجه به کرامت ارباب رجوع و اجرای بخشنامه کرامت بوده است، ایجاد این سامانه ها در جهت تحقق شفافیت و روان کردن امور، نقش داشته است.

رییس قوه قضاییه با ابراز خرسندی از راه اندازی این سامانه‌ها گفت: گام‌هایی که امروز متخصصین برداشته‌اند، قوه قضاییه هوشمند را نوید می‌دهد که در راستای تحول دستگاه قضا بسیار نقش آفرین است.

آیت الله رییسی گفت: انتشار آرای قضایی و نقد آن توسط نخبگان و خبرگان و پژوهشگران و محققان یکی از سازوکارهایی است که به اتقان کار در دستگاه قضایی کمک می‌کند و زمینه آن فراهم شده است.

وی ابراز امیدواری کرد این گام‌های استوار روز به روز بتواند بر تحول در دستگاه قضایی و دسترسی آسان به عدالت و شفافیت و روان کردن ارتباطات و دادرسی الکترونیک تاثیر بسزایی داشته باشد و افزایش اعتماد عمومی و تسهیل امور مردم را فراهم سازد.

ویژگی برخی از سامانه‌های جدید قوه قضاییه

در این مراسم از ۱۵ سامانه الکترونیکی جدید قوه قضاییه که در راستای دستیابی به دستگاه قضایی هوشمند در تراز انقلاب اسلامی راه‎اندازی شده یا ارتقاء یافته‎اند، به‎صورت مجازی مورد بهره‎برداری قرار گرفت.

آغاز به کار این سامانه‎ها گام مهمی در جهت تسریع و تسهیل در خدمات رسانی به شهروندان و کاهش مراجعات مردمی به مراجع قضایی خواهد بود.

با راه‎ندازی این سامانه‎ها، تعداد سامانه‎های الکترونیک قوه قضاییه که طی یک‎سال اخیر با هدف توسعه عدالت قضایی راه‎اندازی شده‎اند، به ۳۰ سامانه افزایش یافت.

سامانه نوبت‎دهی غیر حضوری قوه قضاییه، سامانه صدور الکترونیکی گواهی عدم سوءپیشینه، سامانه اموال مسئولان، سامانه کشف شهود حرفه‎ای (ساما)، سامانه‎ ثبت قرارداد‌های وکلا، سامانه جمع‎سپاری لوایح و دستورالعمل‎های حقوقی، سامانه تولید، برقراری و خودکارسازی سرویس‎های استعلامات الکترونیکی و سامانه نقد و تحلیل آرای قضایی (تناد) از جمله این سامانه‎ها هستند.

از دیگر سامانه‎های قوه قضاییه می‎توان به سامانه رسیدگی به شکایات و اعلامات، سامانه‎های بازرسی (سبا) و نظارت الکترونیک (سابنا)، داشبورد‌های مدیریتی قوه قضاییه، سامانه قانون‎بان، بانک ایده‎های قضایی، سامانه ملّی قوانین جمهوری اسلامی و درگاه خدمات الکترونیک سازمان قضایی نیرو‌های مسلّح اشاره کرد.

بومی‎سازی سامانه مراقبت‎های الکترونیک با استفاده از همکاری شرکت‎های دانش بنیان در تولید پابند‌های الکترونیک داخلی، الکترونیکی کردن فرایند‌های دفاتر اسناد رسمی و ازدواج و طلاق، الکترونیکی‎کردن اقدامات پرونده‎های اجرایی، ارتقاء سامانه خودکاربری وکلا و تصدیق اصالت سند مالکیت از طریق پورتال از دیگر اقداماتی است که در ماه‎های اخیر در قوه قضاییه پیگیری و عملیاتی شده‎اند.

دکتر زارع پور رییس مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضاییه در خصوص سامانه‎های جدیدی که امروز مورد بهره‎برداری قرار گرفتند توضیح داد که این سامانه‎ها پس از یک دوره فعالیت آزمایشی به‎صورت رسمی مورد بهره‎برداری قرار گرفته‎اند.

وی اهداف راهبردی در توسعه الکترونیک دستگاه قضایی را «استفاده حداکثری از فناوری برای تکریم مراجعین و همکاران قضایی»، «تسهیل دسترسی مردم به عدالت»، «استفاده از فناوری برای تسریع در فرایند دادرسی» و «ایجاد شفافیت و ارتقاء سلامت اداری در قوه قضاییه» عنوان کرد.

به گفته دکتر زارع‎پور، با توجه به تبادل خدمات الکترونیک دولت و قوه قضاییه، در آینده نزدیک امکان دریافت خدمات قضایی از طریق گوشی‎های تلفن‎ همراه نیز برای شهروندان فراهم می‎شود.

معاون آمار و فناوری اطلاعات قوه قضاییه همچنین اعلام کرد که روند اجرای احکام مربوط به محکومان مالی و تشخیص اعسار هم با تحول در فرایند استعلام حساب‎های بانکی دستخوش تغییر و تسریع خواهد شد.

دکتر زارع‎پور از تشکیل کارگروهی مرکب از قضات و متخصصین هوش مصنوعی در دانشگاه‎های کشورمان خبر داد که قرار است با هم‎ اندیشی و ارائه نظرات کارشناسی خود، مرکز فناوری قوه قضاییه را در پیشبرد مأموریت‎هایش یاری دهد.
در این مراسم تعدادی از مجریان سامانه‎ها در ارتباطی تصویری با رئیس قوه قضاییه، گزارشی از فرایند اجرایی و نحوه فعالیت سامانه‎ها و نتایج حاصل از بهره‎مندی از آن‌ها ارائه کردند.

همچنین آیت‎الله رییسی از طریق ارتباط تصویری در جریان روند برگزاری یک دادگاه التکرونیک در استان کرمان قرار گرفت که طی آن پرونده یک زندانی از ندامتگاه رفسنجان در شهر کرمان مورد رسیدگی قرار گرفت.

رییس کل دادگستری استان کرمان هم که به‎طور همزمان بر فرایند برگزاری این دادگاه نظارت داشت، اعلام کرد از زمان شیوع کرونا تاکنون هزار و ۸۶۶ دادگاه به‎صورت تصویری در کرمان برگزار شده و ۱۷۰ جلسه مسئولان قضایی استان نیز با استفاده از ابزار‌های تصویری برگزار شده‎اند.

دکتر زارع‎پور هم پس از پخش برگزاری دادگاه مذکور، با اشاره به برگزاری ۲ هزار جلسه تصویری در سراسر کشور در مدت اخیر، توضیح داد که در این ایام ۵۰ درصد دادگاه‎ها در استان‎ها و دورترین نقاط کشور، از طریق ارتباط تصویری حتی با منازل طرفین دعوابرگزار شده که این روش به زودی سراسری خواهد شد.

در بخش پایانی مراسم نیز آیت‎الله رییسی در تماس تلفنی با یکی از همکاران قضایی که بیش از ۸۵ درصد مراجعه‎کنندگان مردمی نسبت به عملکرد وی اعلام رضایت داشتند، از زحمات او تقدیر کرد.